Mijn onderzoek in de media:
RECENT
- De dood wordt nooit iets simpels. NRC, 28 december 2024.
- Progressieve voorhoede of oudere criminelen? NRC, 4 juli 2024.
- Hoe praat je over het levenseinde, gun jezelf domme opmerkingen, De Standaard, 13 april 2024.
OVERIG
TELEVISIE
- Studiogesprek Nieuwsuur, Raad van State over wet ‘voltooid leven’, 21 mei, 2022.
- Verslag perspresentatie Nieuwspoort: NOS Journaal 30 Januari 2020 (opening 8-uur-journaal)
- Verslag perspresentatie Nieuwspoort: Hart voor Nederland, 30 Januari 2020
- Verslag perspresentatie Nieuwspoort: RTL Nieuws, 30 Januari 2020
- Toelichting bij en gesprek over onderzoek: Nieuwsuur, 30 Januari 2020
- Opdracht van de regering: Els onderzoekt hoeveel Nederlanders dood willen (én waarom), RTL Nieuws, 18 Januari 2019
- Studiogesprek Nieuwsuur: Australische Dr. Death komt met een zelfmoordkist, , 27 oktober 2017
- Studiogesprek: Als ouderen zeggen dat ze dood willen…,Jacobine op Zondag, 24 september 2017.
- Gesprek/interview met Els van Wijngaarden over voltooid leven, De Verwondering, NCRV, 15 oktober 2017
- Studiogesprek: Meer onderzoek nodig naar definitie ‘voltooid leven’, RTV Oost, 10 november 2016.
- Studiogesprek: Wanneer is een leven voltooid? PAUW, NPO 1, 26 oktober 2016.
- Kort interview met Els van Wijngaarden: Dood vanbinnen, NOS-journaal van 18 en 20 uur, 13 oktober 2016.
- Els van Wijngaarden vertelt over haar onderzoek en reageert op het adviesrapport van de Commissie Schnabel bij Jacobine op Zondag op NPO 2: Mijn leven is voltooid, mag ik dood?,7 februari 2016.
- Els van Wijngaarden vertelt over het onderzoek bij het discussieprogramma ARENA op NL 2: Zelfdoding bij levensmoeheid?Dit is de Dag, NPO 2, 8 april 2015.
PODCASTS
- De dood, voltooid leven en euthanasie als een ‘seculier sacrament’ met Els van Wijngaarden, door David Boogerd en Stefan Paas, De Ongelooflijke Podcast, NPO Radio 1; 2023 September 17.
- ArtsenPodcast: Hebben ouderen recht op hulp bij zelfdoding, Artsen Podcast KNMG, 3 september 2020
- Podcast: Dit moet je weten over voltooid leven, NRC Haagse Zaken, 1 februari 2020
- Podcast: Rapport voltooid leven vooral goed nieuws voor Christen Unie, De stemming van Vullings en van der Wulp, NPO radio 1 podcast, 31 januari 2020
- Podcast: Waarom voltooid leven de formatie zo frustreert (en de partijen er nu niet uit gaan komen), De Correspondent, juli 2017, in de serie Goede Gesprekken van Lex Bolmeijer.
MAGAZINES
- Op zoek naar de essentie van leven en sterven. Interview met zorgethicus. Radboud Magazine, 2022, Nr.74, pag.4-9.
- Toen zei hij: ‘Een voltooid leven, ik? Hoe heb ik ooit zoiets geks kunnen denken? De Nieuwe Koers, Nr.1, 2022, p.28-33.
- Als de ziel uit het leven gaat…, OMG Magazine, Nr.1, 2021, p.60-61.
- Waarom het goed is dat Kamer zich uitspreekt over Pia Dijkstra’s ‘voltooid leven’, Elsevier Weekblad, 24 juli 2020
- Geachte Pia Dijkstra, waarom komt u nu opeens met voltooid leven-wetsvoorstel?, Elsevier Weekblad, 18 juli 2020
- Doodswens, De Groene Amsterdammer, 5 februari 2020
- D66 staat weer wat eenzamer in de ‘voltooid leven’-kwestie, Elsevier Weekblad, 30 januari 2020
- Vier ton voor Utrechts onderzoek naar voltooid leven, 17th January 2019, Medisch Contact.
- Kan het leven voltooid zijn?Filosofie Magazine, mei 2018, P.28-33.
- Interview: Als je echt niet verder wilt, moet daar een middel voor beschikbaar komen? Margriet, 1-8 februari 2018, p.48-54.
- De tragiek achter de term voltooid leven, ChristenUnie Magazine, uitgave 10, 2017, p.38-41.
- Mijn leven was een feestje, maar nu is het klaar, EVA, nr 6, 2017, p.50-52.
- De vlucht vooruit: dilemma’s aan het einde van het leven, Huisarts & Wetenschap, juni 2017, p. 304-305
- Verlangen naar het einde, Tijdschrift voor Verpleegkundigen, april 2017, p.27-29
- Het debat over voltooid leven roept ook angst op, Zorg+Welzijn, april 2017.
- Een eenzame worsteling, Woord & Dienst, nr. 3, maart 2017, p.16-19.
- Niet ‘fiksen’, maar luisteren. Omgaan met cliënten met voltooid leven, Nursing, februari 2017.
- Wanneer is een leven voltooid? Onderzoek stelt vragen bij een wetsvoorstel, MAX Magazine, nr.7, 18 februari 2017, p.20-21.
- Verschenen: Voltooid leven, Pallium, nr. 2, 2017, p. 7.
- Het lijden onder ogen zien, Tijdschrift voor Gezondheid en Ethiek, nr. 1, 2017, p.31
- In Beeld: Voltooid Leven, Relevant, januari 2017, p.30.
- Voltooide levens intens verwoord,Volzin, januari 2017, pag. 54.
- Voltooid leven: Wat als ouderen levensmoe zijn?HUMO, 15 December 2016, p. 144-150.
- 3 Vragen over ‘voltooid leven’, Nursing, December 2016.
- Hoezo een ‘voltooid’ leven? Review Artikel. Filosofie & Praktijk, december 2016, p.67-77.
- Voltooid leven is altijd ambivalent, Medisch Contact, 4 november 2016.
- Hoofdredactioneel: De grens van voltooid leven, Medisch Contact, 19 oktober 2016.
- Over euthanasie: ‘Kan dit niet anders worden opgelost?’Elsevier, 18 oktober 2016.
- van der Meulen, H., Hoe voltooid is een voltooid leven? Extra bingo is geen oplossing, De Groene Amsterdammer, 2 juni 2016.
- Het verdriet van de verloren verbinding, Relevant, nr 1, 2016.
- Voltooid leven is een maatschappelijke probleem, Vakblad Uitvaart, september 2015.
KRANTEN
- Coöperatie Laatste Wil pleit voor proeftuin met zelfdodingsmiddelen. Volkskrant, 25 oktober 2023.
- Zeven jaar volgde Els van Wijngaarden de doodswens van 25 ouderen. Die kan zeer veranderlijk zijn, blijkt, Trouw, 13 juli 2021, p.7
- Onderzoek zaait twijfel over voltooidlevenwet, NRC Handelsblad, 11 juni 2021, p.2
- Basis D66-wet blijkt opnieuw wankel, Reformatorisch Dagblad, 11 juni 2021.
- ‘Doodswens niet ernstig zieke 75-plussers is veranderlijk’, Nederlands Dagblad, 11 juni 2021
- Commentaar: Is de tijd rijp voor een wet over ‘voltooid leven’? Nee, we moeten het hebben over wat waardigheid betekent, Friesch Dagblad, 12 juni 2021
- Wet over voltooid leven is klaar, maar voor Rutte III is de druk eraf, NRC, 17 juli 2020
- D66-Kamerlid Dijkstra dient omstreden wet over ‘voltooid leven’ bij Kamer in, Volkskrant, 17 juli 2020
- Moet voor 1.700 ouderen een wet komen die bij veel meer ouderen het gevoel versterkt dat hun leven ‘voltooid’ is?Volkskrant, 19 juli 2020
- Voltooid leven lijkt geen bruikbare route meer naar zachte dood; Hoofdredactioneel commentaar NRC & NRC.Next, 3 februari 2020
- Houd oog voor de stervende mens, Trouw, 3 februari 2020
- Respecteer voltooid leven, De Volkskrant, 3 Februari 2020
- Prik door het frame dat ‘voltooid leven’ heet; Column Rosanne Hertzberger, NRC & NRC.NEXT, 1 februari 2020
- ‘Ik doe vrolijk en ik overschreeuw mezelf’; Voltooid leven Hoe is het leven van mensen met een doodswens?NRC & NRC.NEXT, 1 februari 2020
- Een humane uitweg, Het Voltooid Leven-rapport laat vooral zien hoe lastig deze kwestie nog wordt, Volkskrant, 1 februari 2020
- Onverantwoord, De Telegraaf, 1 februari 2020
- ‘Autonomie over einde leven’, De Telegraaf, 1 februari 2020
- Voor D66 wordt het na dit rapport niet eenvoudiger, Trouw, 31 januari 2020
- Geef mij in de winter maar een halve pil van Drion’, Leidsch Dagblad & Noord-Hollands Dagblad, 31 januari 2020
- ‘Ik wil waardig sterven, niet door een enge pil’, AD/Algemeen Dagblad, 31 januari 2020
- Kabinet ziet af van ruimere stervenswet, Reformatorisch Dagblad, 31 januari 2020
- Een laatste pil of mantelzorg tot het bittere eind?De Volkskrant, 31 januari 2020
- Maak werk van wet voltooid leven, NEXT 31 januari 2020
- Voltooid leven blijkt ongelukkige verzamelnaam, Nederlands Dagblad, 31 januari 2020
- Niet ernstig ziek, toch klaar met het leven, Leidsch Dagblad, 31 januari 2020
- ‘Nieuwe regeling geen oplossing’, Leidsch Dagblad, 31 januari 2020
- Onderzoeker: Voltooid leven is vooral een frame, RD, 31 januari 2020
- Stervenswens heet hangijzer, De Telegraaf, 31 januari 2020
- ‘Deze mensen hebben een doodswens en zijn niet ernstig ziek, that’s it’, Trouw, 31 januari 2020
- Steun voor wetsvoorstel is onzeker na kritisch rapport; Voltooid leven, NRC Handelsblad & NRC.NEXT, 31 Jan 2020
- ‘Práát met mensen over hun wens te sterven’, NRC Handelsblad & NRC.NEXT, 31 Januari 2020
- Een voltooid leven, kunnen we daar samen wat aan doen?, Trouw, 30 januari 2020
- Wat zijn we nu wijzer geworden over de doodswens van 55-plussers?, Trouw, 30 januari 2020
- Bij voltooidleven wil je niet afhankelijk zijn van artsen, Trouw, 30 januari 2020
- ‘De dood komt als God het wil’, NEXT, 30 januari 2020
- Langverwacht advies over voltooid leven zet Den Haag op scherp, De Volkskrant, 30 januari 2020
- Commissie ziet grote behoefte aan ‘pil van Drion’, Volkskrant, 30 januari 2020
- ‘Hiermee hoef ik nooit van een arts afhankelijk te zijn’, Volkskrant, 30 januari 2020
- Onderzoek: tienduizend 55-plussers willen dood zonder dat zij ernstig ziek zijn, AD, 30 januari 2020
- Commissie presenteert onderzoek naar ‘voltooid leven’, ANP & Dagblad van het Noorden, 30 januari 2020
- Onderzoek: tienduizend 55-plussers willen dood zonder dat zij ernstig ziek zijn, Dagblad van het Noorden, 30 januari 2020
- Tienduizend 55-plussers zijn niet ernstig ziek, maar willen toch hun leven beëindigen, Noord-Hollands Dagblad, 30 januari 2020
- De Jonge: nieuwe regeling niet oplossing voor ‘voltooid leven’, ANP & RD, 30 januari
- Grote groep ouderen met doodswens, Het Parool, 30 januari 2020
- Minister: Wet ‘voltooid leven’ geen antwoord op doodswens 55-plussers, Het Parool, 30 januari 2020
- Onderzoek: vrouwen en stedelingen koesteren vaker doodswens, Het Parool, 30 januari 2020
- Stap voor wet ’voltooid leven’, De Telegraaf, 30 januari 2020
- Mensen met doodswens willen zelfdodingsmiddel in huis, De Telegraaf, 30 januari 2020
- Tienduizend 55-plussers willen eigenlijk dood, Metro, 30 januari 2020
- Onderzoek: 10.000 ouderen zonder ernstige ziekte hebben doodswens, RTL Nieuws,
- 30 januari 2020
- ‘Voltooid leven’ verdeelt tot op bot, Nederlands Dagblad, 30 januari 2020
- Commentaar: Uitkomsten onderzoek naar voltooid leven schreeuwen om verder onderzoek, IJmuider Courant & Gooi en Eemlander, 30 januari 2020
- Commissie presenteert onderzoek naar ‘voltooid leven’, Leeuwarder Courant, 30 januari 2020
- Doodswens is vaak niet definitief, NRC Handelsblad, 30 januari 2020
- Praat met mensen over hun wens om te sterven, NRC Handelsblad, 30 januari 2020
- Langverwacht advies kust debat over debat over ‘voltooid leven’ wakker, Volkskrant, 30 januari 2020
- (On)voltooid leven, hele serie artikelen in Trouw in aanloop naar de presentatie van ons rapport, januari 2020, Trouw
- Een wegwijzer in het doolhof van voltooid leven, 11 januari 2020, Trouw
- Het kan een vlucht naar voren zijn. Deskundigen duiden het thema ‘samen sterven’, 21th January 2019, Volkskrant.
- Els van Wijngaarden zoekt voor de regering uit hoeveel mensen hun leven ‘voltooid’ vinden, 18 januari 2019,Trouw
- Wetenschappelijk onderzoek moet helderheid verschaffen over de doodswens van mensen die hun leven ‘voltooid’ achten, 17th January, Nederlands Dagblad.
- Onderzoeksteam brengt groep levensmoede senioren in kaart, 17th January 2019, Reformatorisch Dagblad.
- Steun voor stervenswet minder groot dan gedacht, Reformatorisch Dagblad, 30 oktober 2017.
- In eenzaamheid beslissen om eruit te stappen, Trouw, 13 september 2017, p.28-29.
- ‘Voltooid leven’ vraagt betere geestelijke zorg, Nederlands Dagblad, 6 april 2017.
- AD Leestip van de Week:Voltooid leven, Algemeen Dagblad, 14 januari 2017, p. 30.
- En de verliezen stapelen zich op, Volkskrant, 26 november 2016, p.16-10. ****
- Voltooid leven? Kijk naar rauwe werkelijkheid, ND, 25 november 2016.
- Wet voltooid leven is onuitvoerbaar, ND, 23 november 2016.
- Duidelijke daad laat ook vragen open. Politiek statement euthanasie als rouwadvertentie, Volkskrant, 26 oktober 2016.
- Dilemma’s van de dubbele dood, Trouw, 26 oktober 2016.
- Het einde van je leven bepaal je niet zomaar, NRC Handelsblad, 14 oktober 2016.
- Waarom mensen dood en toch een nieuwe heup willen, Volkskrant, 14 oktober 2016.
- Dutch Law Would Allow Assisted Suicide for Healthy Older People, The New York Times, 13 oktober 2016.
- Weinig oog voor sociale nood ouderen, Reformatorisch Dagblad, 13 oktober 2016
- Samen sterven lijkt mooi, tót het zover is, Algemeen Dagblad, 2 juli 2016.
- Beeld van levensmoede ouderen gekanteld, RD, 5 februari 2016.
- Zelfgekozen dood meer worsteling dan rationele keuze, RD, 18 januari 2016.
- Zelfgekozen levenseinde is constant dilemma,Nederlands Dagblad, 18 januari 2016
- Écht praten over levenseinde lastig,NRC Handelsblad, 16 januari 2016.
- Als je je oud, eenzaam en bang voelt, wat dan? NRC Handelsblad, p.9. (2015, 13 mei)
- Redactioneel commentaar (2015, 11 mei) De schijn van een ‘voltooid leven’.Friesch Dagblad.
- Hoofdredactioneel commentaar (2015, 11 mei) Eenzame, bange ouderen verdienen aandacht, geen stervenshulp.Trouw,25.
- Ouderen die leven voltooid vinden zijn vaak gewoon eenzaam.NRC.nl. (2015, 9 mei)
- Naar het verpleeghuis? Dan liever sterven.Dagblad Trouw, 9 mei 2015, p. 1.
- ‘Voltooid leven’ is vaak een rotleven.Dagblad Trouw, 9 mei 2015, p. 8.
RADIO
- Segers (CU) na commissie Voltooid Leven: ‘Wet D66 geen begaanbare weg’, NPO Radio 1, 30 januari 2020
- Euthanasie is niet het antwoord” interview met Hugo de Jonge, BNR Nieuwsradio, 30 januari 2020
- Interview: Wat is precies een ‘voltooid leven’?NOS Met het Oog op Morgen, Radio 1, 17 maart 2017.
- Interview: Het is intrigerend dat mensen uit het leven willen stappen, NOS Radio 1, 22 november 2016. Zie ook: ‘Als ik doorvroeg merkte ik dat ze toch niet meteen dood wilden’, NOS, 22 november 2016.
- Wanneer is je leven eigenlijk voltooid?Langs de lijn en omstreken, Radio 1, 8 november 2016.
- Studiogesprek voltooid leven: Schnabel: ‘Stervensbegeleider Schippers griezelige functie’, Dit is de Dag, Radio 1, 13 oktober 2016.
- Studiogesprek Dit is de Dag, Radio 1: Zelfgekozen levenseinde bij voltooid leven is geen sec rationele keuze,18 januari 2016.
- Studiogesprek NOS Radio 1: Niet ziek en toch een doodswens,16 januari 2016.
- Interview NOS radioprogramma Met Het Oog Op Morgen: Een voltooid leven?NOS Met Het Oog Op Morgen, Radio 1, 25 mei 2015.
WEBSITES
- Documentaires als inspiratiebron voor authentieke sterfscenario’s, Interview voor 2DOC.nl, 28 juli 2022
- Ongeveer vijftienduizend 75-plussers zouden actieve doodswens hebben, Nu.nl, 11 juni 2021
- Stervenshulp bij voltooid leven?Het College voor de Rechten van de Mens.nl, 31 januari 2020
- Rapport ‘voltooid leven’: ruim tienduizend 55-plussers met doodswens, NOS.nl 30 januari 2020
- D66 komt met wetsvoorstel voor hulp bij voltooid leven, NOS.nl, 30 januari 2020
- Achter doodswens van ouderen schuilt zorgvraag, Skipr, 30 januari 2020
- Commissie voltooid leven: Tienduizend 55-plussers hebben doodswens, Nu.nl, 30 januari 2020
- Reacties op rapport voltooid leven: ‘De mythe is doorgeprikt’, Nu.nl, 30 januari 2020
- Onderzoek over voltooid leven laat zingevingsprobleem zien, NPV.nl, 30 januari 2020
- Pia Dijkstra: Wetsvoorstel Voltooid Leven gaat door, BNR.nl, 30 januari 2020
- Onderzoek naar aantal ouderen dat leven als voltooid ziet, 24th January 2019, Nationale Zorggids.
- Als het over doodgaan gaat, zijn we nog niet half zo liberaal als we denken,De Correspondent, februari 2017.
- Vijf tips voor als je cliënt ‘klaar is met leven’, Nursing Online, februari 2017.
- In beeld: Els van Wijngaarden, Landelijk Expertise Centrum Sterven, 27 november 2016
- ‘Constant dilemma over de dood en het moment’, Zorg+Welzijn, 21 november 2016
- ‘Kom alstublieft niet met de bingo aanzetten’, Zorg+Welzijn, juni 2015.
- Met Muziek van Bach op de po is echt veel prettiger, Filosofie.nl, 2015.
BOEKRECENSIES
- Kan het leven voltooid zijn? May 2018, 28-33, Filosofie Magazine.
- Bruntink, Rob, Verschenen: Voltooid leven, Pallium, nr. 2, 2017, p. 7.
- Vathorst, Suzanne van de, Het lijden onder ogen zien, Tijdschrift voor Gezondheid en Ethiek, nr. 1, p.31.
- Hilhorst, Marijke, In Beeld: Voltooid Leven, Relevant, Januari 2017, p.30.
- Bergmann, Jonathan, Voltooide levens intens verwoord, Volzin, januari 2017, pag. 54.
- AD Leestip van de Week: Voltooid leven, Algemeen Dagblad, 14 januari 2017, p. 30.
- Vink, Ton, Hoezo een ‘voltooid’ leven? Review Artikel. Filosofie & Praktijk, december 2016, p.67-77.
- Hovius, R. En de verliezen stapelen zich op, Volkskrant, November 26th 2016, p.16-10. ****
- Van Soest, A., Voltooid leven? Kijk naar rauwe werkelijkheid, ND, november 25th 2016.
- Maassen, H. Voltooid leven is altijd ambivalent, Medisch Contact, 4 november 2016.